1
استاد مدعو دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی دانشکده هنر
2
دانشیار گروه نمایش، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران،ایران.
چکیده
«تئاترمیراث» یا «تئاترموزه» یکی از شاخه‌های نمایش‌های کاربردی در هنرهای نمایشی است که ویژگی اصلی آن، انتقال مفاهیم آموزشی و اطلاعات فرهنگی از طریق رسانۀ تئاتر است. کشور ایران، با تمدنی چند هزار ساله، از سرزمین‌های برخوردار از جاذبه‌های تاریخی، باستانی و موزه‌های متنوع فرهنگی در سراسر اقلیم تمدنی خود به‌شمار می‌آید. تئاترمیراث به‌عنوان رسانه‌ای کاربردی، با بهره‌گیری از شیوه‌های اجرایی و نمایشی، می‌تواند یکی از مؤثرترین ابزارهای ارتباطی برای بازدیدکنندگان موزه‌ها و اماکن تاریخی و باستانی باشد؛ ابزاری برای دریافت و تجربۀ آموزه‌های تاریخی، سیاسی، مذهبی و اجتماعی تمدن ایران. ظرفیت‌های هنرهای نمایشی و اجرای زنده در محیط‌های موزه‌ای، امکان گسترش آموزش، ارتقای سطح فرهنگ عمومی تاریخی و تمدنی، و نیز ایجاد تجربه‌ای تلفیقی از یادگیری و سرگرمی را برای مخاطبان فراهم می‌کند. هدف این پژوهش، شناسایی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالقوۀ تئاترمیراث به‌عنوان رسانه‌ای آموزشی و ارتباطی، در مقایسه با سایر رسانه‌های آموزشی است. در این راستا، کارکرد تئاترموزه نه صرفاً به‌مثابه نمایشی در حیطۀ درام، تجارت یا سرگرمی، بلکه به‌عنوان ابزاری کاربردی برای آموزش و آگاهی‌بخشی در کانون توجه قرار دارد. مزیت استفاده از مکان‌های غیرمتعارف و بناهای میراث فرهنگی در اجرای نمایش‌های مکان‌محور، و بهره‌گیری از رسانۀ موزه-تئاتر برای انتقال آموزه‌های موزه‌ای به مخاطبان، از دیگر مباحث مورد توجه در این نوشتار است. این مقاله با رویکرد توصیفی–تحلیلی و بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و منابع الکترونیکی، در پی پاسخ به این پرسش است که آیا رسانۀ تئاتر و عناصر دراماتیک نمایشی، در قالب تئاترموزه، می‌توانند به‌عنوان ابزاری مؤثر برای ارتباط، آموزش و تجربه‌سازی در فضاهای فرهنگی و تمدنی ایران به کار گرفته شوند یا نه.
)