دانشآموختۀ کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی، دانشگاه تهران.
چکیده
در پژوهش حاضر، تلاش شده است تا چشماندازی از انواع گوناگون تناسبات اجرایی در موسیقی ایرانی، مبتنی بر رسالهها و متون قدیمی، ارائه شود و همچنین، تغییر و تحولی که تناسبات اجرایی در دورۀ معاصر پیدا کردهاند، ذکر شود. در تعریفی مختصر، میتوان گفت به نظر میرسد در زمانهای گذشته، رعایت تناسبات اجرایی یک ضرورت موسیقایی/ اجرایی بوده و رفتهرفته در دوران معاصر، تبدیل به یک شگرد گردیده و حتی رعایت برخی از تناسبات، به کلی منسوخ شده است. همچنین، در دورۀ معاصر، تناسبِ اثر موسیقایی با وضعیت اجتماعی، جلوهای دیگر از این تناسبات است که رعایت آن، دغدغۀ برخی موسیقیدانان معاصر بوده است. در این مقاله با نگاهی مروری بر آرای مطرح شده در برخی رسالات موسیقی و نیز ارائۀ شواهد و نمونههایی از دوران معاصر، این تناسبات اجرایی شرح داده شدهاند.