کارشناس ارشد تاریخ هنر جهان اسلام، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
چکیده
در روانشناسی امروز، نارسیسیسم یا خودشیفتگی، به عنوان نوعی اختلال شخصیتی تعریف میشود. در این اختلال، فرد خودشیفته، دچار نوعی خودبزرگبینی شده و با کوچکترین انتقاد از جانب دیگران دربارۀ خود، مهارتهایش و آنچه برای او والامنشی محسوب میشود، عکسالعمل منفی نشان میدهد. با توجه به شدت خودشیفتگی، این عکسالعمل میتواند از سطح لفظی تا دگرآزاری را دربرگیرد. این تیپ شخصیتی، میخواهند دیگران در خدمت اهداف آنان باشند و در غیر این صورت، از نظر آنها، دیگران اصلاً وجود ندارند و حتی در مواردی دست به حذف دیگری میزنند. از مصادیق این مورد، داستان بهرام و آزاده است که در شاهنامه و منابع دیگر، آمده است. با وجودی که بهرام یکی از پادشاهان بزرگ ساسانی است، اما زمانی که با کنیزش آزاده به شکارگاه میرود، بر اثر انتقادی که کنیز از او میکند، چنان به خشم میآید که جان آزاده را میگیرد. این پژوهش در پی آن است تا با تحلیل چیستیِ اختلال خودشیفتگی، به واکاوی این پدیده و عوامل بروز آن در شخصیت بهرام بپردازد و جلوۀ این اختلال را در داستان بهرام و آزاده بررسی کند. روش تحقیق این پژوهش تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات آن نیز به شیوۀ کتابخانهای و الکترونیکی انجام شده است.