نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد کارگردانی نمایش، دانشکده سینما و تئاتر، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.
2 دانشیار دانشکده سینما و تئاتر، دانشگاه هنر تهران، ایران.
چکیده
ایـن مقالـه قصـد دارد بـا نگاهـی بـه آثـار سـاموئل بکـت، راهـی بـرای درک بهتـر رنـج سـوبژکتیو و در معـرض نمایـش، پیـدا کنـد. در ایـن راه، نسـبت رنـج در معـرض نمایـش بـه روش توصیفـی- تحلیلـی، بـا خوانـش آثـار بکـت در بسـتر بینامتنیـت ادبـی (الهیـات مسـیحی و کمـدی الهـی) و نظریـات اجتماعـی بررسـی میشـود. پذیــرش رنــج خودآگاهانــۀ بکــت و خروجــی نوشــتاری او، پــل ارتباطــی میــان ناخــودآگاه فــردی و جمعــی انســان پــس از جنــگ اســت. بکــت در ســختترین ســالهای زندگــیاش بــه ســراغ مارســل پروســت، آرتــور شـوپنهاور، تومـاس مـان و دانتـه مـیرود تـا نیـروی رنـج را درون خـود تقویـت کنـد. در بسـیاری از آثـار او هــم، بــه تبــع ایــن مطالعــات و تجربیــات شــخصیاش، میتــوان خطوطــی از بــدن در معــرض یــا در حضــور رنـج یافـت. در نشانهشناسـی مسـیحی- یکـی از زمینههایـی کـه بکـت در تـار و پـود آن زیسـت کردهاسـت - شـمایل ایـن رنـج، آشـنا بـه نظـر میرسـد. انتشـار رنـج، ایـدۀ تصلیـب اسـت. حـال ایـن ایـدۀ تصلیـب، حلولـی مجـدد در نوشـتار بکتـی دارد؛ او بـا تعددبخشـیدن بـه قربانـی، بهخصـوص در مشـهورترین نمایشـنامهاش، «در انتظــار گــودو»، آن را منتشــر میکنــد و تماشــاگران را بــه لبــۀ دریافــت ایــن رنــج میرســاند. ایــن مســئله در یـک صورتبنـدی عمومیتـر، بسـط رنـج شـخصی بـه اجتمـاع اسـت. بکـت صورتبنـدی تصویـر را بـرای انتقـال تصویـر قربانـی بـه تماشـاگران و خواننـدگان تغییـر میدهـد. و ایـن تغییـر بـا بـدن رنجـور ناتـوان از بیـان، شـرایط انسـان ترومـازدۀ جدیـد را قابـل درک میکنـد؛ درکـی کـه هنرمنـد، واسـطۀ آن اسـت.
کلیدواژهها